डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर  यांच्याबद्दल थोडक्यात माहिती.!!!

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर  यांच्याबद्दल थोडक्यात माहिती.!!!

शब्दांकन अबरार मिर्झा

जन्म आणि बालपण

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचा जन्म 14 एप्रिल 1891 रोजी मध्य प्रदेशातील महू येथे झाला. त्यांचे मूळ नाव भीमराव रामजी सपकाळ होते. त्यांचे वडील रामजी मालोजी सकपाळ हे ब्रिटिश सैन्यात सुभेदार होते आणि ते कबीर पंथाचे अनुयायी होते. बाबासाहेब हे त्यांच्या आई-वडिलांचे 14 वे अपत्य होते. त्यांच्या आईचे नाव भीमाबाई होते.

 

बाबासाहेबांना लहान पणा पासूनच जातीय भेदभावाचा अनुभव आला. शाळेत त्यांना इतर मुलांपासून वेगळे बसावे लागे आणि पिण्याच्या पाण्यासाठीही संघर्ष करावा लागला.

शिक्षण

अनेक अडचणींवर मात करत बाबासाहेबांनी आपले शिक्षण पूर्ण केले. त्यांचे प्राथमिक शिक्षण साताऱ्यात झाले. त्यांनी 1907 मध्ये मॅट्रिकची परीक्षा उत्तीर्ण केली. त्यानंतर त्यांनी मुंबईच्या एल्फिन्स्टन कॉलेजमधून बी.ए. ची पदवी प्राप्त केली.

बडोद्याचे महाराज सयाजीराव गायकवाड यांनी त्यांना उच्च शिक्षणासाठी शिष्यवृत्ती दिली.

या मदतीने त्यांनी अमेरिकेतील कोलंबिया विद्यापीठातून एम.ए. आणि पीएच.डी. ची पदवी संपादन केली. त्यांनी अर्थशास्त्र, राज्यशास्त्र आणि समाजशास्त्र या विषयांचा सखोल अभ्यास केला.

या नंतर, त्यांनी लंडन स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्समधून एम.एससी. आणि डी.एससी. पदव्या मिळवल्या. त्यांनी ग्रेज इनमधून बॅरिस्टर-ॲट-लॉ ही कायद्याची पदवी देखील प्राप्त केली.

सामाजिक कार्य आणि राजकीय कारकीर्द:

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी आपले जीवन अस्पृश्य आणि इतर मागासलेल्या समाजाच्या हक्कांसाठी समर्पित केले. त्यांनी अस्पृश्यतेविरुद्ध कठोर संघर्ष केला.

अस्पृश्य चळवळ: त्यांनी 1924 मध्ये ‘बहिष्कृत हितकारिणी सभा’ या संस्थेची स्थापना केली, ज्याचा उद्देश दलित समाजाच्या सामाजिक, आर्थिक आणि शैक्षणिक विकासाला चालना देणे होता. त्यांनी दलितांना सार्वजनिक ठिकाणी पाणी पिण्याचा आणि मंदिरात प्रवेश करण्याचा हक्क मिळवण्यासाठी अनेक आंदोलने केली.

राजकीय भूमिका: त्यांनी स्वतंत्र मजूर पक्षाची (Independent Labour Party) स्थापना केली आणि दलितांच्या राजकीय हक्कांसाठी संघर्ष केला. ते घटना समितीचे अध्यक्ष होते आणि त्यांनी भारतीय संविधानाच्या निर्मितीमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. भारतीय संविधानात अस्पृश्यता नष्ट करणे आणि सर्वांना समान संधी मिळण्याचा हक्क त्यांनी सुनिश्चित केला.

कायदेमंत्री

स्वतंत्र भारताचे पहिले कायदेमंत्री म्हणून त्यांनी हिंदू कायद्यामध्ये सुधारणा घडवून आणण्यासाठी महत्त्वपूर्ण योगदान दिले.

लेखन आणि विचार

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हे एक उत्कृष्ट लेखक आणि विचारवंत होते. त्यांनी अनेक पुस्तके आणि लेख लिहिले, ज्यामध्ये त्यांच्या सामाजिक आणि राजकीय विचारांचे दर्शन घडते. त्यांची काही प्रमुख पुस्तके:

 

‘Castes in India: Their Mechanism, Genesis and Development’ (1916)

‘The Problem of the Rupee: Its Origin and Its Solution’ (1923)

‘Annihilation of Caste’ (1936)

‘Thoughts on Pakistan’ (1940)

‘Who Were the Shudras?’ (1946)

‘The Buddha and His Dhamma’ (1957)

बौद्ध धर्म स्वीकार

हिंदू धर्मातील जातीय भेद भावाला कंटाळून डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी 14 ऑक्टोबर 1956 रोजी नागपूर येथे आपल्या लाखो अनुयायांसोबत बौद्ध धर्म स्वीकारला.

मृत्यू आणि वारसा

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे 6 डिसेंबर 1956 रोजी दिल्ली येथे निधन झाले. त्यांच्या स्मरणार्थ 6 डिसेंबर हा दिवस ‘महापरिनिर्वाण दिन’ म्हणून पाळला जातो.

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे कार्य आणि विचार आजही कोट्यवधी लोकांसाठी प्रेरणास्रोत आहेत. त्यांनी भारतीय समाजात समानता, न्याय आणि बंधुत्वाची भावना रुजवण्यासाठी अथक प्रयत्न केले. त्यांना ‘भारतीय संविधानाचे जनक’ म्हणून ओळखले जाते आणि ते नेहमीच अस्पृश्यचें आणि मागासलेल्यांचे उद्धारकर्ता म्हणून स्मरणात राहतील.