मुंबई :
राज्यात हिवाळ्याची अधिकृत सुरुवात झाल्यापासून तापमानात जाणवणारी घट दिवसेंदिवस तीव्र होत आहे. उत्तर महाराष्ट्र, मराठवाडा आणि विदर्भासह कोंकण–पश्चिम महाराष्ट्रातही थंडीचा जोर वाढत चालला आहे. हवामान विभागाने राज्यातील एकूण ११ जिल्ह्यांमध्ये ‘शीतलहरीचा यलो अलर्ट’ जारी करत नागरिकांना सतर्क राहण्याचा इशारा दिला आहे. या अलर्टमुळे संबंधित जिल्ह्यांमध्ये पुढील ४८ तास कडाक्याची थंडी कायम राहण्याचा अंदाज आहे.
राज्यातील अनेक भागांत किमान तापमान ८ ते १२ अंशांच्या दरम्यान नोंदवले जात असून काही जिल्ह्यांमध्ये तापमानाने गेल्या काही वर्षांच्या तुलनेत मोठी घसरण दर्शवली आहे. उत्तर भारतातील हिमवृष्टी, उत्तरेकडून येणारे कोरडे वारे आणि स्थानिक वातावरणातील बदल यांचा एकत्रित परिणाम महाराष्ट्रात जाणवत असल्याचे हवामान तज्ञांचे म्हणणे आहे.
उत्तर महाराष्ट्रात ‘शीत लहरी’चा तीव्र फटका
नाशिक, जळगाव, धुळे आणि नंदुरबार जिल्ह्यांमध्ये थंडीने अक्षरशः थैमान घातले आहे.
नाशिकमध्ये किमान तापमान ८ अंश सेल्सिअसपर्यंत खाली जाण्याची शक्यता व्यक्त करण्यात आली असून गेल्या काही वर्षांतील हे सर्वात कमी पातळ्यांपैकी एक आहे.
जळगावमध्ये तापमान ९ अंश, तर धुळे व नंदुरबारमध्येही गारठा सतत वाढत आहे.
सकाळी धुके, दाट धुक्यामुळे वाहनचालकांना अडचणी येत असून अनेक ठिकाणी दृश्यता कमी झाल्याने वाहतूक मंदावली.
शेतकऱ्यांमध्येही चिंता वाढली आहे. थंडीमुळे हंगामी पिकांना धोका निर्माण होऊ शकतो, विशेषतः डाळी, भाजीपाला आणि फळबागांवर शीतलहरीचा परिणाम दिसण्याची शक्यता कृषी तज्ञांनी व्यक्त केली आहे.
मराठवाड्यात सहा जिल्ह्यांसाठी यलो अलर्ट
मराठवाड्यातील लातूर आणि धाराशिव (उस्मानाबाद) वगळता उर्वरित सहा जिल्ह्यांना हवामान विभागाने यलो अलर्ट दिला आहे.
छत्रपती संभाजीनगर : किमान तापमान १० अंश
नांदेड : किमान तापमान ९ अंश
जालना, बीड, परभणी आणि हिंगोली येथेही थंडीची तीव्र लाट कायम
मराठवाड्यातील कोरड्या हवामानामुळे थंडी अधिक जाणवत असून ग्रामीण भागात सकाळी आणि रात्री घराबाहेर पडताना गारठ्याचा चटका जाणवत आहे. आरोग्य केंद्रांमध्ये सर्दी–खोकल्याच्या रुग्णांची संख्या वाढू लागली आहे.
विदर्भात थंडीचा वेग वाढतच
विदर्भात गेल्या तीन दिवसांत तापमानात मोठी घसरण झाली असून विशेषतः गोंदिया जिल्ह्यासाठी यलो अलर्ट घोषित करण्यात आला आहे.
गोंदिया : ९ अंश
नागपूर : ११ अंश
अमरावती : १२ अंश
नागपूरमध्ये किमान तापमान डबल डिजिटच्या खाली जाण्याची शक्यताही हवामान विभागाने व्यक्त केली आहे. थंडीमुळे रेल्वे आणि बसस्थानकांवर प्रवाशांची मोठी गैरसोय होत असून पहाटेची वेळ विशेष थंड होत आहे.
मुंबई–पुण्यातही गार वाऱ्यांची चाहूल
राजधानी मुंबईत थंडीचा जोर अगदी स्पष्टपणे जाणवू लागला आहे.
मुंबईत किमान तापमान १६ अंश नोंदवले गेले असून समुद्री आर्द्रता कमी झाल्याने हवेत गारवा वाढला आहे.
पश्चिम उपनगरात रात्री आणि पहाटे गार वारे सुटत असल्याचे निरीक्षण आहे.
पुण्यात मात्र थंडीची तीव्रता अधिक आहे.
१७ नोव्हेंबर रोजी पुण्यात तापमान ११ अंशांपर्यंत खाली जाण्याचा अंदाज व्यक्त करण्यात आला आहे.
पुण्याच्या घाटमाथ्यावरील भागांत तापमान त्याहूनही कमी जाण्याची शक्यता हवामान तज्ञांनी वर्तवली आहे.
थंडी वाढण्यामागील कारणे
हवामान तज्ञांच्या मते थंडी वाढण्याची प्रमुख कारणे पुढीलप्रमाणे—
1. उत्तर भारतातील मोठ्या प्रमाणातील हिमवृष्टी
2. उत्तरेकडून येणारे कोरडे, वेगवान वारे
3. महाराष्ट्रातील हवामानातील आर्द्रतेत झालेली घट
4. रात्री आकाश निरभ्र असल्याने जमिनीवरील उष्णता वेगाने निघून जाणे
या सर्व घटकांचा एकत्रित परिणाम महाराष्ट्राच्या बहुतेक भागांमध्ये दिसून येत आहे.
नागरिकांनी आरोग्याची घ्यावी विशेष काळजी
आरोग्य विभागाने नागरिकांना खालील सूचनांचे पालन करण्याचे आवाहन केले आहे—
सकाळ–संध्याकाळ बाहेर पडताना उबदार कपडे, मफलर आणि हातमोजे वापरावेत.
लहान मुले, वृद्ध आणि हृदय–श्वसनाचे आजार असणाऱ्या व्यक्तींनी थंडीपासून दूर राहावे.
दिवसभर पुरेसे गरम पाणी, सूप इत्यादींचा वापर करावा.
वाहनचालकांनी धुके असल्यास वेग नियंत्रित ठेवावा.
शेतकऱ्यांसाठी विशेष सूचना
कृषी विभागाने शेतकऱ्यांना पुढील उपाय सुचवले आहेत—
भाजीपाला व बागायती पिकांना थंडीपासून संरक्षणासाठी ताडपत्री किंवा आच्छादन वापरावे.
रात्री पाण्याचे फवारे टाळावेत.
फळबागांमध्ये धूर किंवा तापविणारी साधने वापरण्याचा विचार करावा.
राज्यात पुढील काही दिवस तापमान आणखी खाली जाणार
हवामान विभागाच्या अंदाजानुसार पुढील ४–५ दिवस महाराष्ट्रात थंडी वाढतच जाणार आहे. अनेक भागांत तापमान दहाच्या आत जाण्याची शक्यता असल्याने प्रशासनाने संबंधित जिल्ह्यांत आपत्कालीन तयारी ठेवण्याच्या सूचना दिल्या आहेत
